चिखलदरा हिल स्टेशन

सुंदर चिखलदरा थंड हवेचे ठिकाण अनेक पर्यटन स्थळांनी वेढलेले आहे. पूर्वी कीचकदरा म्हणून ओळखले जाणारे, जिथे दंतकथांनुसार भीमाने कीचकावर एका लढतीत विजय मिळवला आणि त्याला खोऱ्यात फेकले, ते आता महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यात स्थित चिखलदरा म्हणून ओळखले जाते, जिथे राज्य संपते आणि मध्य प्रदेश सुरू होते. समुद्रसपाटीपासून 1088 मीटर उंचीवर वसलेले हे ठिकाण, निसर्गाच्या आकर्षक सौंदर्यात विविध वनस्पती आणि प्राण्यांनी समृद्ध असलेले एकमेव कॉफी उत्पादक थंड हवेचे ठिकाण आहे.

चिखलदारामधील भेट देण्याजोगी ठिकाणे

पंचबोल पॉईंट

पंचबोल पॉईंट हे चिखलदारामधील एक प्रसिद्ध पर्यटन स्थळ आहे जे बीर तलावाच्या जवळ आहे. या मुद्द्याचे मुख्य वैशिष्ट्य म्हणजे जेव्हा कोणी येथे आरडाओरडा करतो तेव्हा तो आवाज परत परावर्तित होतो आणि पाच वेळा ऐकला जातो. त्यामुळे या ठिकाणाला पाच प्रतिध्वनि बिंदू किंवा पंचबोल बिंदू असे नाव देण्यात आले आहे. हे क्षेत्र प्रामुख्याने धबधब्यांसह चार पर्वतांनी बनलेले खोल खोरे आहे.

भीमकुंड-किचकदरा

भीमकुंड-कीचकदाराला पौराणिक महत्त्व आहे जे पर्यटकांना, विशेषतः हिंदू यात्रेकरूंना वर्षभर आकर्षित करते. ही ती जागा आहे, जिथे भीमाने कीचकचा वध केला आणि त्याचा मृतदेह खोऱ्यात फेकला, ज्याचे नाव कीचकदरा होते. भीमकुंड हे ते ठिकाण आहे, जिथे भीमाने किचकाचा वध करून स्नान केले. भीमकुंड हे चिखलदरा येथील अल्लाधोह गावाच्या दक्षिणेस 2 कि. मी. वर परतवाडाच्या मार्गावर आहे. हे सुमारे 3,500 फूट खोल आहे आणि जवळच्या धबधबे आणि धबधब्यांसाठी प्रसिद्ध आहे.

गवळीगड किल्ला

गवलीगड किल्ला अमरावती जिल्ह्यात चिखलदरा जवळ आहे. हा किल्ला सुमारे 300 वर्षे जुना आहे आणि एकेकाळी हिंदू आणि मुघल राज्यकर्त्यांच्या नियंत्रणाखाली होता. या किल्ल्यात अनेक कोरीव शिल्पे आहेत जी निजामांच्या काळात बांधली गेली होती. या किल्ल्यातील 10 तोफा तांबे, पितळ आणि लोखंडापासून बनविलेल्या आहेत. किल्ल्यात खंबतालोआ आणि बामनीतालोआ हे दोन तलाव आहेत. एक गवली राजा, जो देवगिरीच्या यादवांचा वंशज होता. 12 व्या शतकात हा किल्ला बांधण्यात आला. या किल्ल्याचे तीन दरवाजे दिल्ली दरवाजा, किचक्दरा दरवाजा आणि फतेह दरवाजा म्हणून ओळखले जातात.

हरिकेन पॉईंट

हरिकेन पॉईंट चिखलदराच्या वरच्या पठाराच्या दक्षिणेकडे आहे. शासकीय उद्यानाजवळ वसलेल्या या ठिकाणाहून पर्यटकांना मोझारी गाव, वैराट टेकड्या आणि गवलीगड किल्ला दिसू शकतो.

पंडित नेहरू वनस्पती उद्यान

पंडित नेहरू वनस्पति उद्यान चिखलदराच्या वरच्या पठार भागात आहे. या उद्यानाला सरकारी उद्यान किंवा कंपनी उद्यान असेही म्हणतात. या उद्यानात वनस्पती आणि फुलांच्या काही दुर्मिळ प्रजाती उपलब्ध आहेत. ही बाग गुलाबाच्या फुलांच्या विविध प्रकारांसाठी देखील प्रसिद्ध आहे. तसेच सिग्नल आणि गार्ड असलेली टॉय ट्रेन. या वनस्पति उद्यानात एक जलतरण तलाव उपलब्ध आहे, जो ‘हनुमान व्याम प्रसार मंडळ’ ने पुरवला होता. शिवाय, या बागेत गवली जमाती राहत असलेल्या भागाला पंढरी गाव म्हणतात.

मेलघाट

मेलघाट व्याघ्र प्रकल्प महाराष्ट्रात, सातपुडा पर्वतरांगांच्या दक्षिणेकडील शाखेत स्थित आहे. सागवानच्या झाडांचे वर्चस्व असलेल्या उष्णकटिबंधीय कोरड्या पानझडी जंगलांमध्ये वाघांच्या प्रमुख अधिवासासह या राखीव प्रदेशात वैविध्यपूर्ण परिसंस्था आहे. ताप्ती नदीच्या सर्व उपनद्या खांडू, खापरा, सिपना, गड्डा आणि डोलार यासह पाच प्रमुख नद्यांसाठी हे एक महत्त्वपूर्ण पाणलोट क्षेत्र म्हणून काम करते.मर्यादित प्रवेश बिंदूंसह मेलघाटची खडकाळ भौगोलिक रचना नैसर्गिक संरक्षण प्रदान करते. या प्रदेशातील उल्लेखनीय पठारांमध्ये मखाला, चिखलदरा, चिलादारी, पाटुलदा आणि गुगामल यांचा समावेश आहे, ज्यामुळे त्याची दीर्घकालीन संवर्धन क्षमता सुनिश्चित होते.1974 मध्ये व्याघ्र प्रकल्प म्हणून नियुक्त करण्यात आलेले मेलघाट हे सुमारे 1677 चौरस कि. मी. क्षेत्र व्यापते, ज्यात मुख्य गुगरनाल राष्ट्रीय उद्यान आणि मेलघाट व्याघ्र अभयारण्य आहे. याव्यतिरिक्त, या भागात गाविलगड आणि नारनाला किल्ले यासारख्या ऐतिहासिक खजिन्यांची वैशिष्ट्ये आहेत, ज्यामुळे त्याचे सौंदर्यात्मक आकर्षण वाढते.

संपर्क तपशील